kutubhona

қўйилади. Бу ерда эса ҳеч бир қарина келмаган. Демак намоздан мурод маййитга ўқиладиган шаръий намоз эканлиги аниқ. «Шаҳидга намоз ўқилгани ҳақидаги ҳадислар намоз ўқилмагани ҳақидаги ҳадисларни мансух қилади. Чунки улардан бири, яъни Уҳудда ўлдирилганларга саккиз йилдан кейин намоз ўқилгани ҳақидаги ҳадис ҳамма ҳадислардан кейин келган. Чунки Ибн Ҳиббон ривоятида: «Сўнг уйига кириб то Аллоҳ қабз қилмагунича чиқмади», дейилган», деб ҳам айтилмайди. Чунки ҳадиснинг кейин келганлигининг ўзигина мансух бўлишга далолат қилиш учун етарли эмас. Аксинча мансух бўлганини билдирадиган бошқа бир қарина ҳам бўлиши керак. Бу ерда эса ҳеч бир қарина йўқ. Демак мансух бўлиш ҳам йўқ. Шунинг учун бу ривоятларнинг ҳаммаси эътиборли бўлиб қолаверади ва улардан шаҳидга намоз ўқимаслик жоиз, деган маъно олинади. Зеро Росулуллоҳ с.а.в.нинг Бадрда ўлдирилганларга ҳам, Хандақ ғазотида ўлдирилганларга ҳам, Хайбарда ўлдирилганларга ҳам намоз ўқигани ривоят қилинмаган. Шунингдек бу ривоятлардан шаҳидга намоз ўқилса бунда ҳеч бир зарар йўқ, деган маънони тушунса ҳам бўлади. Шунинг учун одамларнинг шаҳидларга намоз ўқишларига монелик қилинмайди.

Шаҳидга жаннат бўлиши ҳақида Қуръон насси гувоҳлик бергани учун у шаҳид деб аталади. Аллоҳ Таоло деди:

إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ
«Албатта, Аллоҳ мўминларнинг жонларини ва молларини улардан жаннат баробарига сотиб олди – улар Аллоҳ йўлида жанг қилишиб (кофирларни) ўлдирадилар ва (ўзлари ҳам Аллоҳ учун шаҳид бўлиб) ўлдириладилар» [Тавба: 111]
Муслим Жобирдан шундай деганини ривоят қилди:

«قَالَ رَجُلٌ: أَيْنَ أَنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنْ قُتِلْتُ؟ قَالَ: فِي الْجَنَّةِ فَأَلْقَى تَمَرَاتٍ كُنَّ فِي يَدِهِ ثُمَّ قَاتَلَ حَتَّى قُتِلَ»

«Бир киши деди: (Сувайд ривоятида: бир киши Набий с.а.в.га Уҳуд кунида деди, дейилган) Ё Росулуллоҳ, агар ўлдирилсам мен қаерда бўламан? Пайғамбаримиз с.а.в: жаннатда, деб жавоб бердилар. Шунда у қўлидаги хурмоларни отиб юбориб жангга кириб кетди ва ўлдирилгунига қадар жанг қилди». Анас ибн Моликдан ривоят қилинишича, Росулуллоҳ